Құбыржолдардың замануи құрылысын бұрма сияқты жалғайтын бөлшексіз елестету мүмкін емес. Мысалы, газ құбыры. Газ жеткізушіден («Газпром» ЖШҚ) тұтынушыға дейін көптеген шақырымдар арқылы өтеді және өз бағытын бірнеше рет өзгертеді. Осы үшін, құбыржолдың құрылысы кезінде бұрмалар пайдаланылады. Бұрмалар тіке бүгілген және бүгілген болады.
Бүгілген бұрма (ББ) — бұл құбыржолды бірқалыпты өзгертуге арналған құбыржол бөлшегі. ББ әртүрлі маркалы болаттардан дайындалуы мүмкін. Бүгілген бұрмалардың тіке бүгілген бұрамалардан айрықшаланатын сипаттамалары болып бүгілісінің айтарлықтай үлкен радиусы және тіке учаскелері қызмет етеді.
ББ көміртекті, төмен қосындыланған, селективті, тоттанбайтын, құрамында молибден және өзгелері бар болаттан жасалған. Бұрмалар ЖЖТ орнақтарынан жасалған құбырлардан 1° бастап 90° дейін бүгілетін бұрыштармен бүгіледі. Бүгілген бұрмалар әртүрлі тағайындалған құбыржолдар үшін қолданылады.
Бүгілген бұрмалардың әртүрлілігі
Бүгілген бұрмалар МЕМСТ 24950-81 бойынша үлкен радиуспен (15 м бастап) салқындай бүгілген (ГО) және ТШ 102-488-95, ТШ 1469-014-01395041-03, ТШ 51-515-91 және өзге ТШ сәйкес 1,5 Ду бастап 6 Ду дейінгі бүгілу радиусымен ыстықтай бүгілген (ОГ) болып дайындалады. Ыстықтай бүгілген (ОГ) бұрмаларға қарағанда салқындай бүгілген (ГО) бұрмалар Ду219 бастап Ду1420 дейінші және 27 градусқа дейінгі бүгілу бұрышымен дайындалуы мүмкін.
ОГ болаттардың 20, 20А, 20С, 09Г2С, 09ГСФ, 13ХФА, 20ФА, 15Х5М, 15ХМ, 12Х1МФ, 15ГС, 10Г2, 13Г1С, 17Г1С, 10Г2ФБЮ, 06ХН28МДТ, (08)12Х18Н10Т, 10Х17Н13М2Т сияқты әртүрлі болаттарынан, еуропалық аналогтарынан және К42, К48, К52, К55, К60 беріктік класы бар өзге маркалы болаттан дайындалады.
Тапсырыс берушінің талабы бойынша ОГ маркалы болатқа тоттануға қарсы жабын ішкі және сыртқы жақтан енгізілуі мүмкін.
Бүгілген бұрмалар ТШ сәйкес тіке учаскелермен дайындалады, мысалы: ТШ 102-488-95 орындалуы 1 L=650 мм, Li=1600 мм, орындалуы 2 L=Li=650 мм, орындалуы 3 L=1600 мм, Li=3000 мм, орындалуы 4 L=650 мм, Li=1600 мм. Сондай-ақ бүгілген бұрмалар Тапсырыс берушімен келісу бойынша стандартты емес тіке учаскелермен дайындалуы мүмкін.
Сондай-ақ, ОГ ССТтар бойынша (ЖЭО және АЭС) әртүрлі маркалы болаттардан ССТ сәйкес дайындалуы мүмкін.
Бүгілген бұрмалар (ОГ) кез-келген құбыржолдарда орнатылады, бірақ олардың ерекшелігі болып құрылымының үлкен салмағы табылады, сондықтан оларды тіке бүгілген бұрмаларды пайдалану мүмкін болмаған кезде немесе егер бүгілу радиусы тіке бүгілген бұрмаларға қарағанда артық болуы қажет болған кезде пайдалануға кеңес беріледі.
Қолдану саласы
ОГ және ГО бұрмалары мынадай салаларда пайдаланылады:
мұнай-газ саласы;
азық-түлік өнеркәсібі;
химиялық өндіріс;
фармацевтикалық өнеркәсібі;
мұнай өңдеу;
жылу энергетикалық саласы;
атом өнеркәсібі;
және өнеркәсіптің өзге салалары.